Mới đây, các bác sĩ của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ đã phẫu thuật thành công cho nam bệnh nhân 51 tuổi, bị phình động mạch chủ bụng phức tạp, kích thước lớn, dọa vỡ.

Tưởng bướu mỡ, không ngờ là phình động mạch chủ bụng dọa vỡ

Trường hợp trên là ông V.T.S (quê ở An Giang). Theo lời ông S. khoảng 6 tháng trước, ông cảm giác vùng bụng xuất hiện cơn gò, kèm theo thường xuyên bị sốt. Lo lắng, nên ông đã đến khám tại một bệnh viện lớn tại TP.HCM. Khi đó ông được chẩn đoán là bướu mỡ lành tính, có thể sống chung suốt đời với bướu.  

Thở phào nhẹ nhỏm vì được chẩn đoán là bướu mỡ lành tính chưa được bao lâu, ông S. thấy bụng có nhiều cơn gò hơn và vị trí gò cũng dài, to hơn. Ông nói: “Có những lúc, cơn gò cao, nhô lên như người mang thai 8 – 9 tháng, nghe được nó đập thịch, thịch, thịch”.

Lo ngại tình trạng sức khỏe, ông tiếp tục đến khám tại một bác sĩ ở An Giang. Sau khi kiểm tra, bác sĩ khuyên ông nên đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ để kiểm tra lại.

Ngày 6/11, ông S. đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ để thăm khám. Qua siêu âm, các bác sĩ nghi ngờ ông bị phình động mạch chủ bụng đoạn dưới thận. Để chẩn đoán chính xác hơn, ông được chụp CT scan ổ bụng. Kết quả ghi nhận phình động mạch chủ bụng dưới thận, dọa vỡ, với kích thước khổng lồ lên đến 70x90x131 mm (ngang x trước sau x dài), kéo dài đến vị trí chia đôi động mạch chậu.

Kích thước Phình khổng lồ lên đến 70x90x131 mm, gò lên nhô lên trong bụng ông S. như phụ nữ mang thai 8 đến 9 tháng

Phình động mạch chủ, nếu vỡ tỉ lệ tử vong hơn 90%

Với tình trạng ông S. rất nguy hiểm, các bác sĩ yêu cầu ông phải nhập viện điều trị ngay. Nếu không điều trị, ông S. sẽ nguy cơ vỡ động mạch chủ là rất lớn, có thể dẫn đến tử vong nhanh chóng, tỉ lệ này lên đến hơn 90 % các trường hợp

Theo các bác sĩ, có 2 phương pháp điều trị phình động mạch chủ bụng. Một là thực hiện đặt Stent Graft, đây là phương pháp khá tối ưu, nguy cơ sau can thiệp thấp hơn, tuy nhiên chi phí sẽ rất cao. Hai là phương pháp phẫu thuật thay đoạn phình bằng ống ghép nhân tạo, chi phí thấp hơn, song nguy cơ sau mổ cao hơn.

Mặc dù đặt stent graft là phương án tối ưu, tuy nhiên theo thông thường chi phí điều trị phình động mạch chủ bằng stent graft khoảng 300 triệu đồng với trường hợp dễ. Với trường hợp của ông S. chi phí cho nhiều stent sẽ cao hơn nhiều. Chi phí vượt quá khả năng của gia đình ông S.

Quyết tâm không bỏ mặc bệnh nhân vì không đủ chi phí đặt stent, các bác sĩ đã quyết tâm tính toán phương án phẫu thuật thay đoạn phình bằng ống ghép nhân tạo. Tuy phương pháp phẫu thuật này có thể không tối ưu về mặt kỹ thuật như đặt Stent Graft, nhưng đây vẫn là lựa chọn có thể cứu sống ông S.

9 tiếng phẫu thuật căng thẳng

May mắn, ca phẫu thuật kéo dài gần 9 tiếng và thành công tốt đẹp. BS.CKI Dương Hải Minh, Khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ cho biết, ca bệnh của ông S. rất phức tạp. Vì kích thước khối phình đã lan rộng đến mức ngang thận trái và động mạch thận trái dính chặt vào túi phình nên trong lúc mổ khả năng tổn thương động mạch thận là rất cao. Việc phẫu thuật được hội chẩn đa chuyên khoa nhằm kiểm soát các yếu tố nguy cơ trong mổ như chảy máu, kiểm soát và bảo tồn động mạch thận bên trái nhằm tránh nguy cơ tổn thương thận.

Thông thường, những trường hợp bệnh nhân có phình động mạch chủ bụng sẽ được phẫu thuật kẹp động mạch chủ dưới động mạch thận để đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, bệnh nhân này có động mạch chủ bụng phình to và kéo dài lên trên động mạch thận bên trái. Chúng tôi đã tiến hành mở đường ngực – bụng để kiểm soát đầu trên túi phình qua đường mở ngực và bảo tồn động mạch thận trái bằng cách chuyển vị động mạch thận trái lên cao trước (di dời động mạch thận trái ra khỏi túi phình) sau đó mới tiến hành kẹp động mạch chủ bụng dưới động mạch thận và thay đoạn phình bằng ống ghép nhân tạo.

Vì vậy sẽ đảm bảo tưới máu thận trái được an toàn trong quá trình phẫu thuật, giảm được nguy cơ suy thận sau khi phẫu thuật cho bệnh nhân. Đây là một phẫu thuật khó và chuyên sâu chỉ có thể thực hiện ở những bệnh viện có bác sĩ được đào tạo bài bản về chuyên khoa phẫu thuật lồng ngực mạch máu. – BS.CKI Dương Hải Minh thông tin thêm.

BS. Dương Hải Minh cùng chụp hình với ông S. và người thân.

Sau 5 ngày phẫu thuật, ông S. đã hồi phục rất tốt, các mạch máu đã lưu thông tốt, chức năng thận được đảm bảo, và dự kiến sẽ xuất viện trong vài ngày tới.

Chẩn đoán chưa chính xác, do đâu?

BS. Minh cũng cho biết thêm, lý do chẩn đoán chưa chính xác ở bệnh viện trước có thể là do lúc đó kích thước phình động mạch chưa đủ lớn để phát hiện rõ. Khi thăm khám, bác sĩ cần kiểm tra kỹ lưỡng, sử dụng siêu âm bụng làm xét nghiệm đầu tay, và nếu có nghi ngờ, bệnh nhân cần chụp thêm CT scan để đánh giá chính xác kích thước cũng như ảnh hưởng của phình động mạch đến các cơ quan lân cận.

Nguyên nhân gây phình động mạch chủ bụng có thể là do xơ vữa động mạch, mỡ máu cao, tăng huyết áp, tuổi cao, và các yếu tố khác.

Kim Cương, ảnh & video: Đức Thịnh & Tuấn Anh