Chỉ trong những tháng cuối năm, số ca đột quỵ xuất huyết não nhập viện đã tăng đột biến tại nhiều cơ sở y tế trên cả nước. Đáng lo ngại, không chỉ người cao tuổi mà ngày càng nhiều bệnh nhân trẻ, không có bệnh nền rõ ràng, cũng rơi vào tình trạng xuất huyết não nguy kịch. TS.BS Trần Chí Cường cảnh báo, đây là giai đoạn xuất huyết não gia tăng mạnh, người dân cần đặc biệt cảnh giác.

Theo TS.BS Trần Chí Cường – Phó chủ tịch Hội Can thiệp mạch Thần kinh Việt Nam, Giám đốc Bệnh viện ĐKQT S.I.S Cần Thơ, đột quỵ hiện nay đã trở thành một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam.

“Trước đây, số liệu thống kê cho thấy mỗi năm Việt Nam có khoảng 200.000 ca đột quỵ. Tuy nhiên, dựa trên thực tế điều trị tại các bệnh viện, tôi cho rằng con số này hiện nay đã cao hơn rất nhiều” – TS.BS Trần Chí Cường nhận định.

Số ca đột quỵ tăng mạnh vào những tháng cuối năm

Thống kê tại Bệnh viện S.I.S Cần Thơ cho thấy, trong năm 2024, bệnh viện đã cấp cứu khoảng 8.000 trường hợp đột quỵ trong tổng số hơn 25.000 lượt cấp cứu. Sang năm 2025, chỉ tính đến tháng 11, số ca đột quỵ đã vượt hơn 10.000 trường hợp, trên tổng số hơn 32.000 bệnh nhân nhập cấp cứu, tăng khoảng 20% so với năm trước.

Đáng chú ý, TS.BS Trần Chí Cường cho biết sự gia tăng này tập trung rõ rệt vào những tháng thời tiết chuyển lạnh.

“Riêng trong tháng 11/2025, bệnh viện tiếp nhận 221 trường hợp xuất huyết não. Con số này cao hơn hẳn so với các tháng giữa năm, vốn chỉ dao động quanh mức dưới 200 ca” – TS.BS Trần Chí Cường cho biết.

Những tháng cuối năm, số ca đột quỵ xuất huyết não có xu hướng gia tăng nhanh tại khoa Hồi sức cấp cứu

Theo TS.BS Trần Chí Cường, đây không phải hiện tượng riêng lẻ tại một bệnh viện. “Tình trạng đột quỵ gia tăng khi thời tiết chuyển từ nóng sang lạnh là xu hướng chung, ghi nhận ở hầu hết các bệnh viện, không chỉ tại Việt Nam mà trên toàn thế giới” – TS.BS Trần Chí Cường nhấn mạnh.

Vì sao mùa lạnh làm tăng nguy cơ xuất huyết não?

Lý giải nguyên nhân, TS.BS Trần Chí Cường cho biết: “Khi thời tiết lạnh, các mạch máu ngoại vi có xu hướng co lại. Điều này làm lưu lượng máu dồn nhiều hơn về các cơ quan quan trọng như não. Nếu người bệnh có túi phình mạch máu não hoặc bệnh lý nền, sự gia tăng áp lực này sẽ làm tăng nguy cơ vỡ mạch, dẫn đến xuất huyết não”.

Bác sĩ đang thăm khám ban đầu cho người bệnh khi vào khoa Hồi sức cấp cứu

Ngoài ra, mùa lạnh còn khiến huyết áp khó kiểm soát hơn, đặc biệt ở người cao tuổi và người có tăng huyết áp.

“Huyết áp có thể tăng một cách âm thầm, thụ động. Nếu người bệnh chủ quan, không đo huyết áp định kỳ, nguy cơ xuất huyết não sẽ tăng rất cao”–  TS.BS Trần Chí Cường cảnh báo.

Lối sống mùa lạnh góp phần làm tăng nguy cơ đột quỵ

Không chỉ yếu tố thời tiết, thói quen sinh hoạt vào mùa lạnh cũng là nguyên nhân quan trọng. Theo TS.BS Trần Chí Cường, khi trời lạnh, nhiều người có xu hướng ngại vận động, lười tập thể dục, ngủ nhiều hơn và ít đi khám sức khỏe định kỳ.

“Những yếu tố này lặp đi lặp lại hằng năm và góp phần làm gia tăng nguy cơ đột quỵ, đặc biệt vào dịp cuối năm” – TS.BS Trần Chí Cường nói.

Người trẻ vẫn có thể bị xuất huyết não

Đáng lo ngại, TS.BS Trần Chí Cường cho biết vẫn có một tỷ lệ không nhỏ người trẻ, hoàn toàn khỏe mạnh, không hút thuốc, không uống rượu bia, nhưng vẫn bị đột quỵ xuất huyết não.

“Ở nhóm dưới 40 tuổi, khi xảy ra đột quỵ, đa số là xuất huyết não, thường liên quan đến túi phình mạch máu não hoặc dị dạng mạch máu não bẩm sinh” – TS.BS Trần Chí Cường cho biết.

Bác sĩ giải thích tình trạng bệnh với thân nhân trước khi tiến hành điều trị

Các dị dạng này tồn tại từ khi sinh ra và tiến triển âm thầm. Trước khi vỡ mạch, người bệnh có thể xuất hiện ngất, xỉu không rõ nguyên nhân, co giật, động kinh, đau đầu kéo dài không đáp ứng thuốc.

“Đây chính là giai đoạn tốt nhất để người bệnh đi khám, tầm soát và can thiệp sớm, nhằm phòng ngừa biến chứng đột quỵ” – TS.BS Trần Chí Cường nhấn mạnh.

Dấu hiệu cảnh báo xuất huyết não cần đặc biệt lưu ý

Theo TS.BS Trần Chí Cường, xuất huyết não thường khởi phát rất đột ngột, khác với các cơn đau đầu thông thường.

“Người bệnh có thể xuất hiện cơn đau đầu dữ dội, đột ngột, chưa từng xảy ra trong đời, kèm buồn nôn, cứng gáy, lơ mơ hoặc hôn mê. Một số trường hợp còn có ngất, co giật hoặc sụp mi do túi phình chèn ép dây thần kinh”, TS.BS Trần Chí Cường cảnh báo.

Đặc biệt, những cơn đau đầu này không do chấn thương, không kèm sốt hay dấu hiệu nhiễm trùng và không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường. Khi có các dấu hiệu trên, người bệnh cần đến bệnh viện ngay lập tức.

Lượng bệnh nhân đột quỵ gia tăng, không chỉ bác sĩ mà các điều dưỡng cũng phải tất bật hơn với công việc

Khuyến cáo phòng ngừa trong mùa lạnh

TS.BS Trần Chí Cường khuyến cáo, để giảm nguy cơ đột quỵ xuất huyết não trong mùa lạnh và dịp cuối năm, người dân cần:

• Đo và theo dõi huyết áp hằng ngày, đặc biệt ở người tăng huyết áp
• Kiểm soát tốt bệnh lý nền như đái tháo đường, tim mạch
• Hạn chế rượu bia, tuyệt đối không hút thuốc lá
• Duy trì vận động phù hợp, giữ ấm cơ thể
• Khám sức khỏe định kỳ, tầm soát khi có dấu hiệu bất thường

“Đột quỵ xuất huyết não là bệnh lý rất nguy hiểm, có thể cướp đi sinh mạng trong thời gian ngắn. Chủ động phòng ngừa và phát hiện sớm, đặc biệt trong mùa lạnh để bảo vệ sức khỏe” –  TS.BS Trần Chí Cường nhấn mạnh.

Kim Cương, ảnh: Tuấn Anh