Khán giả Nguyễn Chloe, hỏi:
“Khi bị xẹp đốt sống thì nên tiêm giảm đau hay cần bơm xi măng? Phương pháp nào là tốt hơn?”

Bác sĩ Nguyễn Quang Hưng & bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn – giải đáp:
Trước hết, cần hiểu rõ nguyên nhân gây xẹp đốt sống. Thông thường có 3 nhóm nguyên nhân chính:

Loãng xương (đặc biệt ở người lớn tuổi).
Bệnh lý xương chuyển hóa hoặc yếu xương bẩm sinh khiến xương giòn, dễ sụp.
Ung thư di căn vào xương cột sống, gây hủy hoại cấu trúc xương.

Với những bệnh nhân này, chỉ cần một tác động rất nhẹ như cúi người, vác vật nặng nhẹ, hoặc thậm chí té nhẹ cũng có thể làm gãy hoặc xẹp đốt sống. Đây gọi là gãy xương bệnh lý, không phải do chấn thương mạnh thông thường.

Khi đốt sống bị xẹp, bệnh nhân sẽ rất đau, thậm chí đau cả khi xoay mình nhẹ nhàng trong sinh hoạt hằng ngày.

Bơm xi măng sinh học (vertebroplasty) là một phương pháp được áp dụng khi:

• Bệnh nhân đã được điều trị loãng xương và giảm đau bằng thuốc nhưng không hiệu quả.
• Vùng đốt sống bị gãy chưa bị xẹp quá lâu hoặc biến dạng phức tạp.
• Chưa có biến chứng chèn ép tủy sống hoặc thần kinh quá nặng.

Xi măng sinh học sau khi bơm vào vị trí gãy sẽ giúp ổn định cấu trúc đốt sống, nâng đỡ vùng xẹp, từ đó giảm đau rất rõ, hiệu quả có thể đạt từ 80–90%. Tuy nhiên, sau khi bơm xi măng xong, vẫn phải tiếp tục điều trị loãng xương song song để tránh tái phát tại các vị trí khác.

Bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn – bổ sung:
Không phải trường hợp xẹp đốt sống nào cũng có thể bơm xi măng ngay lập tức. Phương pháp bơm xi măng thường hiệu quả nhất trong giai đoạn sớm sau khi gãy. Nếu để quá lâu, xương biến dạng phức tạp thì bơm xi măng không còn tác dụng, thậm chí có thể gây đau thêm.

Ngoài bơm xi măng, trong nhiều trường hợp đau kéo dài, đau mãn tính phức tạp do xẹp đốt sống, bác sĩ có thể:

• Tiêm thuốc giảm đau vào khớp liên mỏm ngang (facet joint), vào ngoài màng cứng hoặc quanh thần kinh bị chèn ép.
• Thực hiện các kỹ thuật đốt thần kinh (radiofrequency ablation) để giảm dẫn truyền đau.

Điều quan trọng là: phải được thăm khám đánh giá toàn diện bởi bác sĩ chuyên khoa đau và cột sống để lựa chọn phương pháp phù hợp cho từng người bệnh.

Tóm lại:

Xẹp đốt sống nhẹ, mới gãy → có thể bơm xi măng.
Đau kéo dài, tổn thương phức tạp → cần đánh giá chuyên sâu, phối hợp nhiều biện pháp kiểm soát đau. Dù chọn phương pháp nào, vẫn phải điều trị tích cực tình trạng loãng xương song song.

Kim Cương, ghi & biên tập từ chương trình

 Livestream S.I.S Vì sức khỏe cộng đồng, với chủ đề: Làm gì khi bị đau chữa không hết