Bệnh nhân nữ có túi phình mạch máu não khổng lồ, đường kính 3cm đã được Bệnh viện Đột quỵ Tim mạch Cần Thơ can thiệp thành công, sử dụng 5 chiếc coils với tổng chiều dài 2m để bít túi phình.

Can thiệp đặt coils để bít túi phình mạch máu não không phải là công việc xa lạ với Bệnh viện Đột quỵ Tim mạch Cần Thơ (Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ), nhưng các bác sĩ không khỏi kinh ngạc với túi phình khổng lồ với đường kính 3cm trong não nữ bệnh nhân N.N.D (50 tuổi), hiện rõ trên phim MRI như một quả “bom máu” dọa vỡ bất cứ lúc nào.

Bà D. bị nhức đầu từ 3 năm nay, ban đầu lâu lâu mới nhức, càng về sau càng nhức nhiều hơn và thấy mờ mắt bên trái. Bà D. đi thăm khám nhiều nơi, bác sĩ chuyên khoa Mắt đánh giá con mắt bình thường, bà tiếp tục qua các bệnh viện khác thì được chẩn đoán là viêm xoang, u não… cho tới khi đến Bệnh viện S.I.S, bà mới tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng đau đầu, mờ mắt của mình, đó là: phình động mạch cảnh trong trái, đoạn động mạch mắt, cổ rộng.

Phình động mạch là sự giãn khu trú dạng túi hoặc dạng hình thoi của động mạch. Biến chứng đáng sợ nhất của phình động mạch não là vỡ phình gây xuất huyết màng não, xuất huyết não, nặng nề hơn cả là bệnh nhân có thể tử vong do các biến chứng sau xuất huyết.

Phần lớn phình động mạch não không có liên quan đến các bệnh lý bẩm sinh mà xuất hiện trong quá trình phát triển, do đó rất hiếm gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nguyên nhân gây ra phình động mạch đến nay vẫn còn là một ẩn số, người ta nhận thấy phình động mạch não xuất hiện ở những nơi thành mạch máu chịu tác động của dòng máu lớn nhất, ví dụ như chỗ chia đôi của mạch máu.

TS.BS Trần Chí Cường – Giám đốc Bệnh viện Đột quỵ Tim mạch Cần Thơ cho biết: “Một số bệnh nhân có túi phình mạch máu não có thể có triệu chứng nhức đầu kéo dài, mờ mắt, sụp mi mắt một bên. Tuy nhiên, nhiều người không có biểu hiện gì cả, đột nhiên túi phình vỡ gây xuất huyết não”.

Túi phình thường được phát hiện khi khám/ tầm soát bệnh lý mạch máu não bằng các phương tiện chẩn đoán hình ảnh như chụp CT mạch máu não (có bơm thuốc tương phản) hoặc MRI mạch máu não. Nhưng tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán phình động mạch não là chụp mạch máu não số hóa xóa nền (DSA). Trên hình chụp DSA, bác sĩ có thể biết chính xác bệnh nhân có bao nhiêu túi phình; kích cỡ và các thông số cần thiết; đồng thời có thể gợi ý về các quyết định điều trị.

Việc điều trị phình động mạch não có hai phương pháp là mổ clip túi phình (bác sĩ ngoại thần kinh mở hộp sọ, bóc tách các tổ chức não để bộc lộ mạch máu mang túi phình, sau đó sử dụng kẹp chuyên dụng để kẹp ngang cổ túi phình) và can thiệp nội mạch (bác sĩ đặt ống thông từ động mạch đùi lên các động mạch mang túi phình, sau đó sử dụng một ống thông nhỏ hơn để đi vào túi phình và sử dụng các dụng cụ chuyên dụng để bít túi phình).

Trường hợp nữ bệnh nhân N.N.D., trong ca can thiệp chiều 11/12, các bác sĩ Bệnh viện S.I.S đã sử dụng đến 5 chiếc coils loại lớn, mỗi chiếc dài 50cm để bít túi phình, tức là tổng chiều dài coils cho túi phình đường kính 3cm này là hơn 2m!!!

Trước đây, Bệnh viện S.I.S cũng đã can thiệp một số trường hợp phình mạch máu não rất ấn tượng: Loại bỏ 4 túi phình mạch máu não, cứu người phụ nữ đơn chiếc khỏi cửa tử; Niềm vui của cô giáo kịp trở lại bục giảng sau khi loại bỏ túi phình mạch máu não khổng lồ; 2 năm chạy chữa viêm xoang, u não, hóa ra thủ phạm là túi phình động mạch thân nền…Tỷ lệ vỡ phình động mạch não là 8 – 10/100.000 dân/năm. Khi vỡ phình động mạch não thì có 10% bệnh nhân tử vong trước khi vào viện; 10% tử vong trong những ngày đầu; 46% tử vong trong 30 ngày đầu mặc dù được điều trị tích cực. Còn những bệnh nhân sống sót thì để lại di chứng thần kinh từ nhẹ đến nặng.

Một số bệnh nhân sẽ có dấu hiệu cảnh bảo túi phình sắp vỡ là đau đầu. Bệnh nhân sẽ cảm thấy đột ngột bị đau đầu dữ dội rồi tự hết – thông thường bệnh nhân nghĩ không có chuyện gì xảy ra nên họ sẽ không đến bệnh viện khám bệnh. Triệu chứng này do túi phình giãn lớn hoặc chảy máu trong thành của túi phình.

Đến khi túi phình vỡ bệnh nhân sẽ có triệu chứng đau đầu, đau cổ gặp trong 97% các trường hợp. Thường xuất hiện đột ngột, dữ dội (bệnh nhân thường than là đau đầu dữ dội nhất mà họ từng bị), sợ ánh sáng, cứng gáy. Nếu nặng bệnh nhân có thể rối loạn ý thức từ ngủ gà cho đến hôn mê sâu, kèm theo yếu liệt nửa người hoặc không.

Trích: ThS.BS Nguyễn Lưu Giang tư vấn: Phình động mạch não, nhận biết và điều trị thế nào?

Hồng Nhung

Cổng thông tin Tư vấn sức khỏe AloBacsi.com