Thời tiết nắng nóng gay gắt đang bao trùm nhiều khu vực, đặc biệt tại miền Nam. Không chỉ gây mệt mỏi, kiệt sức, oi bức mùa hè còn tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe – trong đó có đột quỵ, căn bệnh nguy hiểm có thể xảy ra đột ngột và để lại di chứng nặng nề nếu không được xử trí kịp thời.

Thực tế cho thấy, trong những đợt nắng nóng kéo dài, số ca nhập viện vì đột quỵ thường có xu hướng tăng lên rõ rệt. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu rõ mối liên hệ giữa nắng nóng và nguy cơ đột quỵ, cũng như chưa biết cách phòng tránh hiệu quả.

Để giúp bạn đọc có thêm kiến thức và chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với BS. CKII Huỳnh Quốc Sĩ – Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ.

1. Thưa bác sĩ, trong những ngày nắng nóng gay gắt, số ca đột quỵ có xu hướng gia tăng. Vì sao thời tiết nóng bức lại làm tăng nguy cơ này?

BS.CKII Huỳnh Quốc Sĩ:

Khi thời tiết nắng nóng kéo dài, nhiệt độ ngoài trời cũng như nhiệt độ cơ thể tăng cao, khiến cơ thể dễ bị mất nước và rối loạn điện giải. Điều này gây mệt mỏi, căng thẳng, và ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tim mạch, đặc biệt ở những người có sẵn bệnh nền như tăng huyết áp, tim mạch, đái tháo đường…

Sự mất cân bằng này có thể làm tăng nguy cơ xảy ra đột quỵ. Vì vậy, trong những đợt nắng nóng, số ca nhập viện vì đột quỵ thường tăng lên đáng kể.

2. Những đối tượng nào dễ bị ảnh hưởng trong mùa nắng nóng, thưa bác sĩ?

BS.CKII Huỳnh Quốc Sĩ:

Những người làm việc ngoài trời như công nhân, nông dân, tài xế, người giao hàng… là nhóm dễ bị ảnh hưởng nhất vì phải tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng trong thời gian dài.

Ngoài ra, người cao tuổi, trẻ nhỏ – nhóm có sức đề kháng yếu – cũng rất dễ bị tác động bởi thời tiết khắc nghiệt. Đặc biệt, người có bệnh lý nền như tăng huyết áp, tim mạch, tiểu đường cần đặc biệt thận trọng vì nguy cơ rối loạn huyết áp, nhịp tim tăng cao trong thời tiết nóng.

3. Có nhiều trường hợp đột quỵ diễn ra rất nhanh khiến người nhà không kịp trở tay. Vậy làm sao để nhận biết sớm nhất những dấu hiệu cảnh báo?

BS.CKII Huỳnh Quốc Sĩ:

Khi đột quỵ xảy ra, các dấu hiệu thường thấy là:

• Nói khó, nói ngọng
• Méo miệng
• Yếu hoặc liệt tay, chân một bên

Tuy nhiên, trước đó có thể có một số dấu hiệu cảnh báo sớm như:

• Nhức đầu ngày càng nặng, không giảm dù đã nghỉ ngơi
• Chóng mặt kéo dài, cảm giác quay cuồng
• Tăng huyết áp bất thường hoặc huyết áp dao động nhiều
• Mệt mỏi không rõ nguyên nhân, chán ăn
• Rối loạn giấc ngủ: khó ngủ, ngủ chập chờn

Phát hiện sớm các dấu hiệu này giúp chúng ta chủ động hơn trong việc phòng ngừa đột quỵ.

4. Trong trường hợp có người đột nhiên bị tê yếu tay chân, nói khó hoặc mất ý thức, người thân nên xử trí như thế nào ngay tại nhà để tránh hậu quả nghiêm trọng ạ?

BS.CKII Huỳnh Quốc Sĩ:

Nếu nghi ngờ ai đó bị đột quỵ, điều quan trọng nhất là giữ bình tĩnh và gọi người xung quanh hỗ trợ. Nhanh chóng gọi cấp cứu và đưa người bệnh đến bệnh viện.

Trong lúc chờ xe cấp cứu:

• Cho bệnh nhân nằm ngửa trên mặt phẳng cứng, đầu nghiêng nhẹ sang một bên để tránh hít sặc nếu có nôn ói
• Nới lỏng quần áo, giúp cơ thể thoáng mát, nhất là trong thời tiết nóng
• Tuyệt đối không tự ý cho uống thuốc hay cạo gió, chích lể vì có thể khiến tình trạng nặng thêm

Thời gian là yếu tố quyết định trong điều trị đột quỵ – càng đến bệnh viện sớm, cơ hội phục hồi của người bệnh sẽ càng cao.

5. Nhiều người có thói quen tắm nước lạnh ngay khi đi ngoài trời nắng về để hạ nhiệt. Điều này có nguy cơ gây đột quỵ không, thưa bác sĩ?

BS.CKII Huỳnh Quốc Sĩ:

Tắm sau khi đi ngoài nắng về là điều cần thiết để giúp cơ thể giải nhiệt. Tuy nhiên, nếu dùng nước quá lạnh ngay khi cơ thể đang nóng bức, sự thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể gây co mạch, tăng huyết áp đột ngột, và có thể dẫn đến đột quỵ – nhất là ở người có bệnh lý nền.

Lời khuyên là nên dùng nước mát, không quá lạnh. Tốt nhất hãy nghỉ ngơi trong bóng râm, để cơ thể nguội bớt trước khi tắm.

6. Bác sĩ có thể chia sẻ những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để phòng tránh đột quỵ trong thời tiết nắng nóng?

BS.CKII Huỳnh Quốc Sĩ:

Một số biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả gồm:

• Uống đủ nước mỗi ngày để bù lượng nước mất qua mồ hôi.
• Tắm để giải nhiệt, nhưng tránh dùng nước quá lạnh khi vừa đi nắng về.
• Ăn uống đủ chất, tăng cường rau xanh, trái cây, giúp tăng sức đề kháng.
• Người làm việc ngoài trời nên mặc quần áo thoáng mát, đội nón rộng vành, đeo kính mát, thoa kem chống nắng và tránh làm việc lúc nắng gắt (10h – 15h).
• Người cao tuổi, trẻ nhỏ, người có bệnh lý nền cần:
  • Giữ không gian sống thoáng mát, sử dụng quạt/máy lạnh hợp lý
  • Theo dõi huyết áp, đường huyết thường xuyên
  • Uống thuốc đúng chỉ định của bác sĩ
  • Hạn chế ra ngoài vào giờ nắng cao điểm

Những biện pháp tuy nhỏ nhưng rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe trong mùa nắng nóng và ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ.

Xin cảm ơn bác sĩ đã dành thời gian cho buổi trò chuyện này!

Kim Cương